Ter persoonlijke memorie - 8-12-1983

Contacten als kajotter, oud-kajotter met personen en instellingen in West-Vlaanderen of elders
(persoonlijk en mogelijk hier en daar subjectief gekleurd.)

I. Bezoeken en gesprekken in ondernemingen en sociale instellingen in het voorjaar 1938 met 'n groep leerlingen van de Centrale Hogeschool voor Christelijke Arbeiders te Heverlee-Leuven.in West-Vlaanderen (2x5 dagen).

(Geboren begin 1914 te Riemst (bij Tongeren-Maestricht), Ambachtschool Tongeren, 1927-30 gewerkt te Tongeren in Radiofabriek R.B.C. (mecanica en electronica), in het Luikse, Maastricht, Albertkanaal en in die crisisjaren werkloosheid (' n werklozenkamp te Dworp) en bij boeren in de zomer-herfst en fruit tijd). Ben als kajotter-syndikalist lessen gaan volgen aan de C.H.v.Chr.Arbeiders te Heverlee, 1ste en 2de.jaar, 3dejaar stage KAJ.-Limburg en vanaf einde dec.39 te Brussel Nat.KAJ tot mei-juni 44. Dan ondergedoken tot aan de bevrijding en vervolgens werkzaam in Limburg Chr. Soc.Werken-KWB.enz . Andere bezoeken werden gebracht in het Leuvense-Brussel-Antwerpen.)

- Ateliers Slabbinck's april '38 Brugge.
- Nederlandse Gist en Spiritusfabriek 25 april Brugge.
- Ateliers Galacor Brugge 25 april Brugge.
- Fietsenfabriek Claeys Loppem 25 april
- De Gilde 26 april Brugge.
- Stadhuis Roeselare 27 april '38
- Blauwververij Cousement Roeselaren 27/4/38
- Sociale Werken Roeselare H.Horriestr.27/4/38
- Gesprek met station-onderchef over vertrek en terugkomst seizoenarbeid
- Brouwerij Rodenbach 28/4/38 Roeselare .
- Avix Macelis Roeselare 28/4/38
- Jutespinnerij Pardoen Roeselaere 28/4/38
- Melkerij Zarren 28/4/38
- Ferronnerie du Litiral Nieuvpoort 28/4/38
- Ons Rustoord Westende 29/4/38
- Steenfabriek Nieuwpoort 29/4/38
- Meli Andinkerke 29/4/38
- Stadhuis Veurne 29/4/38
- Borstelfabriek Sintobin Isegem 30/4/38
- Schoenfabriek "Eperon d'Or" Isegem 30/4/38
- Schoenfabriek Staes Isegem 30/4/38
- Opvoedingsgesticht Ruiselede begin mei 38
- Radio-instalatie Ruysselede begin mei.
- Krankzinnigengesticht Beernem begin oei.
- Meubelfabriek De Coene half mei (SwexBgem Kortrijk .
- Draadtrekkerij Bekaert Zwevegem half mei 38
- Sociale Werken in Kortrijk half mei 38.
- Marineschool Oostende half mei 38
- Badenpaleis Oostende half mei 38.
- S.E.0.Coöperatie Oostende half mei 38.
- Havenbureel Oostende half mei 38
- Sociale Werken Oostende half mei 38
- Tuileries de Marcke te Marcke half mei 38
- Sociale Werken te Marcke half mei 38.

P.S.Benamingen en instellingen zijn zoals ik die toe optekende. Ik weet nu ook niet juist meer welke ondernemingen er nog bestaan. Instellingen zullen waarschijnlijk ook andere benamingen hebben gekregen. Gezien de voorbereiding dezer bezoeken en verslagen achteraf bracht me deze eerste kennismaking met Westvlaanderen veel bij (zoals trouwens ook in andere streken in ons land. Ik was toen 24 jaar en leergierig, het gezegde van Mr.Cardijn indachtig "zien..")

  
II. Contacten met priesters en leken, kajotters (oud) van West-Vlaanderen.

- Monseigneur Brijs (geboren te Harelbeke - priester Bisdom Brugge - leraarden Natoniale Proost A.C.W. te Brussel.(gestorven en begraven te Harelbeke.) Hoe moeilijk het ook is van deze uitzonderlijke priester en proost (leider) iets te zeggen, wil ik toch onderlijnen dat het moeilijk is zijn veelzijdigheid te omschrijven.

Als nationale proost, opvolger van een merkwaardige priester, stichter van het coördinerende A.C.W. uit Oostende E .H Colens, is zijn persoon, zijn eenvoudige maar rechtlijnige benadering van de arbeiders als persoon en groep, zijn scherp inzicht in hun noden een de bekommernis voor het christelijke en humanitaire, gewoon menselijke, steeds treffend overgekomen.

Hij was m'n lesgever in de Sociale School voor Chr. Arbeiders te Heverlee in 38-39 met "Vorming van Leiders" .Toen heeft hij ook zeer bevattelijke brochuur over de tijdsstromingen, de ideologiën, de encyclieken, de Chr. Arbeidersbeweging, ect. laten uitgeven. Tijdens de oorlogsjaren had ik minder contact met hem, weer intens na de "bevrijding" en in de 50-tiger jaren maandelijks, en somtijds wekelijks in het Nat. Bestuur KWB.(waarvan hij één der stichters was).

Drie punten zijn mij sterk bijgebleven:

a) zijn priester zijn, ook in zijn perseonlijk leven, zijn zoeken en tasten naar de juiste weergave van de pauselijke encyclieken en brieven, bijzonder deze die terugsloegen op de arbeider en de arbeidersgemeenschap.
b) zijn bekommernis om de "massa"de velen, de ontelbare eenvoudige, gewone mensen "DAT ZE IETS MEER ZOUDEN ZIJN, IETS MEER ZOUDEN GETELD WORDEN, IETS MEER ZOUDEN TE ZEGGEN HEBBEN". c) wat voelen, wat denken, wat zeggen de gewone mensen over dit en dat, over datgene wat hun leven raakt.(politiek .sociaal, economisch, religieus. Daarom heeft hij ook altijd gepleit om zo maar direct te spreken namens "de gewone man", de "man van de straat", "de z.g.n openbare mening". Hij drong er altijd op aan "zie en hoor", zoekt naar verantwoorde wetenschappelijke middelen (ook aan de universiteiten e.a.) om de "juiste polsslag van de "velen" te kunnen aanvoelen.

Ziin ontelbare inleidingen,nota's, artikels, lessen op de sociale weken, enz. getuigen hiervan. Daarom ook, bij ons Lg.voor de MIJNWERKERS. Hopelijk gebeurde er reeds het een en ander om de rijkdom van deze priester, N.Pr. niet verloren te laten gaan.

Werkopdrachten aan de K.U.L.A.K.-Bibliotheek-Sociale School. enz. zouden hier kunnen aan medehelpen. Documentatie kan er zijn in Bisdom Brugge, A.C.V. Nationaal, Kadoc-Leuven ect.. (gelieve dit alleen maar te zien als een mogelijke suggesstie).

- E.H.Nolf (Tielt.) Nationale proost van de V.K.A.J.na de oorlog.

Persoonlijk heb ik met hem samengewerkt bij de aanloop in de bekommernis en DE HULP AAN DE VRIJWILLIGE ONTWIKKELINGSHELPERS(STERS )VANUIT ons land in sommige landen in Latijns Amerika. De eerste waren vertrokken in oktober 1958 (Dr. Mia Severeyns, Mia Meersman, Elza Vandenbon) naar Bolivië (Potosi) en verder andere streken in dit land. Ook daarna naar Chili, Brazilië, Peru, Guatemala, Haiti.enz.enz.

We waren begin de zestiger jaren met 'n hulpcómité van meerdere personen dan 'n degelijke plaatselijke animatie- en hulpactie. (E.H.Denolf, E.H.Vandeperre, Houtart, Michel, Capelle, G.Scheire, D.Verschueren, M.Meersman, M.Fievéz, Degand, e.a. uit heel het 1and.) Mej. Lannoo Tielt Monseigneur De Smedt werd later door de Bisschopsconferentie gevraagd om dit comité, dat dan al z'n zetel had in het L.A.College Tervuersestr. 54 Leuven, bij te staan.

- Half de zestiger jaren had ik ook de gelegenheid om meedere jaren in het UITVOEREND COMITE van BROEDERLIJK DELEN (projecten ) mede te werken. Dit was onder het voorzittersschap van E.H.Cauwe - Mr .Rubbens, met ook E.H.Thange en E.H.Hoppelinus (W.Vl.) in de projectenbesprekingen.

-Met E.H.Kan. Loghe (Dioc.Proost W.Vl.), E.H.De Jonghe( (V)KA J), E.H. Beel Roeselare, (St-Jozefsseminarie Mechelen)

-PROFESSOR DE SMEDT (nu Monseigneur De Smedt Bisschop van Brugge). Was 'n zeer geliefde lesgever bij meerdere samenkomsten, maar ook 'n grote morele steun voor de (V)K.A.J .-J .O.C. tijdens de oorlogsjaren, zeker de nationale leiding.

MGR.BOONE, Deken van Brussel-St-Goedele nam in volle verantwoordelijkheid het proostschap waar voor geheel de (V)K.A.J .-J .0 .C.(F) tijdens de gevangenschap van Mr.Cardijn ,Mr.Magnus, Jef Deschuyffeleer, Victor Michel) door de duitse bezetter te St-Gillis midden 1942. We gingen ook regelmatig bij Mr. Boone op bezoek en bleven steeds in de beste vriendsschap met hem als raadgever in vele aangelegenheden.

E.H.MAGNUS,als medewerker van Mr.Cardijn v.n.l.voor het Vlaamse landsgedeelte tijdens de oorlog was eveneens een merkwaardig priester,'n leider, alzijdig, alles gevend,veeleisend voor zich zelf en ook voor z'n medewerkers maar zeer menselijk begrijpend .We waren goede vrienden(ik ben samen met hem gaan zoeken, na het zware bombardement te Oude-God-Mortsel (bij Antwerpen)in 1942 of was het 43 naar overlevenden in de puinen op de grote markt en omgeving. De echtgenote van Dr.Magnus stond er voor boodschappen te wachten en is totaal verdwenen in de puinen en niet meer terug gevonden.H et waren onmenselijk zware momenten, ook van wederzijdse hulp en troost. Nog zo dikwijls hebben we dit meegemaakt na de bombardemeten te Merelbeke bij Gent,te Brussel op de wisselsporen tussen Schaerbeek
en Brussel-Noord(2X) en omgeving, te Leuven, te Luik-Quinte en elders. Altijd was de K.A.J.-J.0.C erbij om te helpen.

- Contacten  en   samenwerking  met  K.A.J. vrienden van West-Vlaanderen.(deze opsomming is zeker niet volledig en   beperkend.)

- Kortrijk: Lambrecht Jef  prop.KAJ, .Burgemeester Kortrijk; Vandeberghe Marcel, KAJ. Prop.en daarna KWB. In de vijftiger jaren waren we verschillende malen te Kortrijk voor samenswerkingsvergaderingen van mijnwerkers en de   stichting va  groepen  mijnwerkers-brancardiers. (we hadden toen ook nog gesprekken met  proost  van de mijnwerkersgroepen in de streek van Opbrakel-Nederbrakel , St-Maria  Hoorenbeeke en  elders.) (Zoals voor de seizoen- en dagwerkers van West-Vlaanderen is ook de tocht en het werk van de mijnwerkers uit het zuiden van de beide vlaanders naar heel de streek van Mons een onbeschrijfelijk epos). A. Hans van Horenbeke en anderen hebben met hen meegereisd en beschreven. Limburg als arbeidswereld voelde zich toen sterk één met sommige streken van de beide vlaanders.(niet alleen literair zoals sommige geleerden dit beschrijven). Coine Eugeen KAJ, vrijg.,animator, Menen(zie de brochuur geschreven door Frans Selleslagh v.h.Navorsings-en studiecentrum voor de geschiedenis vsn de tweede wereldoorlog "DE KLANDENSTIENE K.A.J. IN DUITSLAND 42-44), in D.S.DOSSIER van Gaston Durnez 16 mei 1983 en Het Volk - Document 16/5/83

- Roeselare: Malisse Jozef KAJ. (gedeporteerde D.)daarna KWB.

- Brugge: Gerard Enemen (KAJ.prop.), De Pierre Maurice KAJ.
  De Brabandere Maurice, Nationaal KA.J.(Kajotterscentrale.)
  René Vanleirsberghe KAJ Nationaal.
  Vandewiele Marcel St-Joris ten Disstel (Nationaal KAJ Paleizenstr.) N.Voorzitter KAJ., opvolging J.De SchuyffeleerMonballuy Piet Heist-a.zee: N.Kaj., Tricot René N.KAJ   (van Antw.-Mechelen-Brussel N.KAJ.nu woonachtig Heist a Zee. (met deze drie laatste heb ik samengewerkt op het N .Secr.KAJ.Centrale en Paleizenstr.)

- Ieper: Viktoor Pol, KA.J.- Naar D. ged. (een énig v.b. ten dienst van anderen) jong gestorven  (zie D.S.Dossier en H.V. Document)

- Oostende: Vanlengenhove Jef KAJ.(de man van de West-Hoek), Clayes Dries (Bredene-Oostende) N.KAJ (verantwoordelijke jong-gesyndikeerden). Tijdens mobilisatie (hij in cantonnement tegen Hasselt, nam ik nationaal z'n actie over samen met ACV G.Cool e.a. tot aan bezetting.
- Heuvelland: Jan Hardeman renovatie Heuveland N.KWB.en redactie Raak. Kwam nogal in Limburg (zijn echtgenote is  zuster van de vrouw van Dr.Gysen Genk.)